MINDFULNESS ve ŞEFKAT NEDİR?

Mindfulness ve Şefkat

Mindfulness kavramı (Türkçe’de farkındalık, bilinçli farkındalık, bilgece farkındalık ya da yargısız farkındalık olarak da kullanılmaktadır) belirli bir tutumla farkında olma halini anlatır. Mindfulness daha az tepkisel ve genellikle daha mutlu olduğumuz, daha geniş bir varoluş biçimi yaratır.

Şefkat ise önce acıya karşı farkındalık ve duyarlılık, sonra da acıyı gidermeye yönelik eyleme geçme niyet, güç ve bilgeliğini içeren duygusal ve düşünsel bileşenlerden oluşan motivasyonel bir süreçtir. Yani şefkat bir duygu değildir, hem duygular hem de düşüncesel unsurlar içeren bir süreçtir. Her şeyden önce bir niyetle başlar: Daha az acı çekmek ve çektirmek niyeti.

Mindfulness ve Şefkat ile dikkat ve tutum becerilerimiz üzerinde çalışarak hayattaki zorlukları karşılayabilme esnekliğimizi arttırmak mümkündür.

Mindfulness ve Şefkat eğitimlerinde dikkati şimdiki ana bilinçli olarak çevirebilme, anda olanları yargısız, açık bir yaklaşımla görebilme, hem olaylara, hem de kendimize kabul ve şefkatle yaklaşabilme becerileri üzerinde çalışılır. Bu yaklaşımlar yaşadığımız deneyimlerle ilişki kurma şeklimizi dönüştürür.

Mindfulness ve Şefkatin bilimsel temelleri

Mindfulness üzerine pek çok bilimsel çalışma yapılmış iyi oluş halini geliştiği kanıta dayalı bir şekilde bilinen bir araçtır.

Mindfulness kendi zihnimizi daha iyi tanımamızı sağlayarak fonksiyonel bir değişim sunar. Bu anlamda mindfulness kişinin inançları, tutumları, düşünceleri ve duygularını mercek altına alarak farkındalık yaratır ve bu farkındalık sayesinde kişinin yeni seçimler yapma yolu ile davranış değişikliği yaratmasını hedefler. Bu yönü ile mindfulness eğitimi diğer konuşma terapileri ve psiko-eğitimler gibi çalışır. Mindfulness yaklaşımı ile ilgili bazı çalışmalar için Oxford Üniversitesi Mindfulness Merkezi’nin araştırma sayfasına ve Brown Üniversitesi Mindfulness Merkezi araştırma sayfasına bakabilirsiniz.

Mindfulnessın bilimsel olarak da kanıtlanmış bir diğer özelliği de düzenli bir mindfulness pratiği ile beynin yapısal olarak da değişmesidir. Bu konuyla ilgili güncel çalışmalar için Harvard Üniversitesi’nden Sara Lazar’ın çalışmalarına bakabilirsiniz.

Şefkat odaklı yaklaşımlar kanıta dayalı terapiler arasındadır. Klinik Psikolog Prof. Paul Gilbert tarafından geliştirilen Şefkat Odaklı Terapi (Compassion Focused Therapy - CFT) kanıta dayalı bir psikoterapi yöntemi olup üçüncü dalga bilişsel davranışçı terapi yaklaşımları arasında önemi bir yere sahiptir. Bilişsel Davranışçı Terapiler olumsuz düşünce şemalarını değiştirerek kişide duygu ve davranış değişikliği yapmayı hedefler. Bu anlamda şefkat odaklı yaklaşımlar da olumsuz düşünce kalıplarının değişmesi, bunun için de bilişsel ve duygusal süreçler hakkında içgörü kazanılmasını ve şefkat becerileri, yani acıyı azaltmaya yönelik yeni düşünce ve davranış seçenekleri yaratmak üzerinde durur. Evrimsel ve sosyal psikoloji alanlarından da beslenen bu terapi ekolü 40 yılı aşkın süredir klinik psikoloji alanında çalışan Gilbert tarafından özellikle depresif ruh hali, utanç ve özeleştiri konularına odaklanarak kuramlaştırılmıştır.

Şefkat üzerine çalışmalar ve programlar sunan kurumlar:

- The Compassionate Mind Foundation

- Balanced Minds Foundation

- Stanford Üniversitesi The Center for Compassion and Altruism Reseach and Education Center for

- Center for Mindful Self Compassion